دوران سوم
خطا در ایجاد بندانگشتی: پرونده وجود ندارد تاریخ آردا |
| سال‌های والیان |
| سال‌های فانوس‌ها |
| سال‌های درخت‌ها |
| سال‌های خورشید |
| دوران فرزندان ایلوواتار |
| دوران اول |
| دوران دوم |
| دوران سوم |
| دوران چهارم و بعد از آن |
| داگور داگورات |
| سیر زمانی آردا |
| نام ِ دوران سوم به بیش از یک شخصیت، وسیله یا مفهوم بر‌میگردد. برای دیدن بقیهٔ معانی دوران سوم (ابهام‌زدایی) را نگاه کنید. |
دوران سوم پس از اولین سقوط سائورون آغاز گشت. زمانیکه در آخرین اتحاد الف‌ها و انسان‌ها که پس از سقوط نومه‌نور شکل گرفته بود به دست ایسیلدور کالبد فیزیکی اش را از دست داد.
از این دوران به عنوان دوران افول الف‌ها یاد می‌شود. در اوایل دوران سوم، بسیاری از الف‌ها رهسپار والینور شدند زیرا در جنگ‌های اخیر صدمات بسیاری دیده و از جمعیتشان کاسته شده بود. با این وجود، فرمانروایی الف‌ها همچون لیندون، لوتلورین و میرک‌وود همچنان پابرجا بودند. ریوندل تبدیل به بندرگاه دائمی الف‌ها و دیگر نژادها شده بود. در سرتاسر این دوران، آنان سعی کردند با دیگر نژادها زیاد آمیخته نشوند و تنها در نبردها بود که حضور پیدا می‌کردند. الف‌ها سعی داشتند خودشان را وقف لذت‌های هنری و صلح آمیز کنند و بیشتر در سرزمین‌هایی که مالکشان بودند دیده می‌شدند. با ظهور و رشد سائورون و سلطه وی بر سرزمین میانه از تعداد جمعیت الف‌ها به تدریج کاسته شد. تا اواخر دوران سوم، تنها بخش‌های معدود و کم جمعیتی از الف‌ها و تمدن آنان در سرزمین میانه به چشم می‌خورد.
از این دوران به عنوان ظهور و افول فرمانروایی‌های نومه‌نوری آرنور و گاندور یاد می‌شود. به این معنا که در یک فرمانروایی، دو کشور وجود داشت که در اوایل دوران سوم از یکدیگر جدا گشتند و هر یک سرنوشتی جداگانه پیدا کردند.
صلح به اصطلاح هوشیارانه در سال ۲۰۶۳ دوران سوم آغاز شد، زمانیکه گندالف به دول گولدور رفت و روح پلیدی که در آنجا زندگی می‌کرد (که بعدها به سائورون معروف گشت) به سمت شرق گریخت. این صلح تا سال ۲۴۶۰ دیری نپایید، هنگامیکه سائورون با قدرت و نیرویی جدید مسلح شده بود. در هنگام صلح هوشیارانه، گاندور مرزهای خود را استحکام بخشید و به شدت از جانب شرق مراقب بود. آنچنانکه میناس مورگول هنوز هم تهدیدی برای آنان به حساب می‌آمد و موردور نیز توسط اورک‌ها اشغال شده بود. اما در این دوره حمله عمده‌ای اتفاق نیافتاد به غیر از چند مورد یورش که از سوی اومبار سر می‌زد. در شمال، آرنور مدت زمان زیادی بود که از بین رفته بود، اما هابیت‌های شایر ثروتمند شده و اولین تاین توک را انتخاب کردند. دورف‌های خاندان دورین تحت رهبری تورین اول اره‌بور را ترک گفته و به به سمت کوهستان خاکستری در حرکت بودند. در آنجا بسیاری از خویشانشان دور یکدیگر جمع شده بودند. در این هنگام سائورون در شرق بیکار ننشسته بود: او اتحاد قدرتمندی را بین قبایل متعدد ایسترلینگ‌ها برقرار کرده بود، بنابراین وقتی که بازگشت قدرت وی بسیار زیاد شده بود و انسان‌های زیادی تحت فرمان وی بودند.
دوران سوم ۳۰۲۱ سال به طول انجامید، تا اینکه سائورون پس از نابودی حلقه یگانه برای همیشه از بین رفت. زمانیکه الروند، بیلبو بگینز و فرودو بگینز، گندالف و گالادریل سرزمین میانه را به قصد سرزمین خجسته ترک گفتند، دوران چهارم آغاز گشت.
